Evrim Deniz
DİYARBAKIR -Diyarbakır’ın Yenişehir Belediyesi Dokuzçeltik parseli içerisinde yer alan Fabrikalar Bölgesi’nin satış ihalesi 20 Temmuz’da yapıldı. Belediye, Fabrikalar Bölgesi’nde 18 hak sahibine ait 25 konutun 2021 yılında kamulaştırılıp yıkılmasına karar verdi. Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi reddetti dava. Bunun üzerine mahalle sakinleri karara Antep Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz etti. Dava sürecinin devam ettiği mahallede bu sabah saat 09.00’da yıkım çalışmalarına başlandı. Şu ana kadar iki evin yıkıldığı mahalle, polis ve zabıta tarafından abluka altına alındı.
Bine yakın kişinin evsiz kalacağı mahallede ailelere ev başına 100 ila 200 bin arası teklif verildiği belirtildi.
‘HAKLARIMIZI KİM KORUYACAK’
Evlerine yıkım kararı verilen mahalle sakinleri ise anlaşmazlık yaşıyor. 51 yaşındaki 9 çocuk annesi Raize Kurt, 30 yıldır bu mahallede yaşadığını, tahliye edildiklerinde gidecek hiçbir yerleri olmayacaklarını söyledi.
Kurt, “Ben bu mahallede doğdum. Evimize 100 bin TL alıyorlar. 9 çocukla nereye gideyim bundan sonra? Allah korkuları yok. Kışın ortasında bizi evsiz bırakıyorlar. O kadar çok polis kapımıza toplandı ki, bizim haklarımızı kimin koruyacağını bilmiyorum.” dedi.
‘HAYATIMIZIN SAHİBİ OLMAYACAĞIZ’
4 çocuk annesi Zara Koyun 30 yıldır bu mahallede yaşıyor. Çocuklarının yaşının küçük olduğunu belirten Koyun, şöyle devam etti: “Eşimle kredi çektik, yıllarca koyunlara baktık, çocuklarımız şehirde yaşasın diye köyden çıkıp geri döndük. Artık bundan sonra” Bize verdikleri parayla hayatımızda ev sahibi olmaya gücümüz yetmiyor.”
‘KÜRTLERİN SAHİBİ YOK’
50 yıldır Fabrika Mahallesi’nde yaşayan Kamile Yaprak, aynı bahçe içerisinde inşa ettikleri 3 katlı evde 9 çocuğu ve 9 torunuyla birlikte yaşadıklarını belirtti. Yaprak, “Keşke evimi almak yerine canımı alsalardı. Biz 3 aile bundan sonra ne yapacağız? 18 kişiye 300 bin TL teklif ediyorlar. Kayyım diye bu kadar çocuğu, kadını evsiz bırakacaklar” dedi. Vali de istiyor. Biz Kürtlerin sahibi yok, belediyemiz yok.” “Evimizi aldılar, bir canımız kaldı, onu da alsalar kurtuluruz” dedi.
‘VALİ EMRİ VERDİ, GİT YOK EDİN’
20 yıldır mahallede yaşayan Mehmet Emin Yaprak, evlerin yıkımının durdurma kararına rağmen yapıldığını belirterek, şöyle devam etti: “2020 yılında bizi aradılar, ödeme yapalım dediler. ne ödeme adam senin evine 80 bin veriyor çık dışarı dediler 20 yıldır buradayım aboneliğim var saatlerim var her şeyin parasını ödüyorum borcum yok hiçbir şeyim yok dava açtım bir dava, mahkeme iki yıldır sürüyor. Şimdi elimizde bir yürütme durdurma kararı var. Adamlar asla böyle bir yürütmeyi durdurma kararını dinlemezler. Adamlar talimatı vali vermiş diyor.”, gidin yıkın dedi. Yol yapacaklar. Ama yol yapmak için o kadar çok insanı evsiz bırakıyorlar ki. 100, 200 bin TL ile nereye gideyim?”
‘HUKUK VE HAK YOK’
Mahallenin kâr uğruna yıkıldığına değinen Yaprak, “Bin kişiyle bu kış ve soğukta nereye gideceğiz? En azından yaza kadar beklesinler. Biz devletle baş edemiyoruz. Başa çıkamıyoruz.” bu kayyum, her şeyi belediye yapıyor, burası belediyenin arsası, belediyenin arazisine el koyup müteahhitlere satıyorlar, yani “Bizi kâr için mağdur ediyorlar. Yazık değil mi? Ayrıca ne günahımız var? Yirmi, yirmi beş, otuz yıllık evlerimizi kaybetmek istemiyoruz ama ortada ne hak var ne de hukuk var” dedi.
‘4 DURDURMA KARARI VE DEVAM EDEN MAHKEME KARARLARINA RAĞMEN YIKIYORLAR’
2007 yılından bu yana Fabrika Mahallesi’nde yaşayan ve yetkililere ulaşamadıklarını belirten Tekin Koyun, “Valiliğe gittik, belediyeye gittik kimseyi bulamadık. 4 durdurma emri olmasına rağmen” dedi. ve devam eden bir mahkeme vardı, burada iki vatandaşın evini eşyalarıyla birlikte yıktılar. “Komik fiyatlarla mahallemizi terk etmemizi istiyorlar” dedi.
Ne oldu?
Fabrika Bölgesi satış ihalesini yakından takip eden Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) Diyarbakır İl Uyum Komitesi (İKK), 2023 yılında açıklama yaptı.
“Yenişehir Belediyesi Kayyımından Açık Usulsüzlük!” başlıklı açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Son bir yıldır şehrimizin gündeminde olan ve Yenişehir kayyumu tarafından satışa sunulan mahalleyle ilgili çok önemli gelişmeler yaşanıyor. Yenişehir kayyumu ilk olarak Dokuzçeltik Mahallesi’nde 30004 ada 2, 30004 ada 3, 30006 ada 2 ve 30007 ada 1 nolu parsellerin satışı için 20 Eylül 2022 tarihinde ihale düzenleyerek; Mahallede yaşayanların ve kentteki sivil toplum kuruluşlarının konuyu yargıya taşımasının tepkisi üzerine ihaleye katılım sağlanamadı ve satış gerçekleşmedi. Toplamda 49 bin 878,72 m²’lik alanın piyasa değerinin belirlenmesi amacıyla Yenişehir Belediyesi’nin yazıştığı Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası, Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin gönderdiği yanıtlarda, Piyasa Değeri Hesaplama Tablosuna göre arsa alanı üzerinden belirlenen toplam piyasa değeri 174 milyondur. 575 bin 520,00 TL olarak belirlendi. Belediye ilk ihaleyi bu tahmini fiyat üzerinden yapmıştı. Vatandaşların mağdur edilmesi ve resmi olarak sürece dahil edilmemesi kamuoyunda ciddi tepkiler yarattı. Ancak kayyum daha sonra 24 Ocak 2023’te aynı alanın satışı için ikinci kez satış ihalesi düzenledi.
HAK SAHİPLERİNE SATIŞ YAPILMADI
Açıklamada, mahalle sakinlerinin mağduriyetleri nedeniyle TMMOB Diyarbakır İl Uyum Komisyonu tarafından ihalenin iptali için ikinci dava açıldığı hatırlatılarak, “Mahalle sakinlerinin mağduriyeti nedeniyle ihaleye katılım sağlanamadığı için ihaleye katılım sağlanamadı. Yenişehir Belediyesi’nin imar düzenlemesi yaptıktan sonra kentsel dönüşüm için hazineden satın aldığı alanı satmakta ısrar etmesi dikkat çekmeye başladı. Her ne kadar söz konusu alan kentsel ilan edilerek ilgili belediyeye devredilse de, satış gerçekleşmedi. Dönüşüm alanı ve düzenlemeler yapılarak idare tarafından satışa sunuluyor.Bölgede halihazırda yaşayan vatandaşların bir kısmı İmar Barışı kapsamında başvuru yaparak Yapı Kayıt Belgesi almak için mahkemeye başvuruda bulunarak hak sahibi oldu. Hazinenin sattığı taşınmazı satın almak için ancak bu satışın hak sahiplerine yapılmadan belediyeye yapıldığı ortaya çıktı.
Söz konusu dava süreçleri devam ederken Yenişehir Kayyumu, arsaya dönüşen alanda 10 Şubat 2023 tarihinde İmar Planı Değişikliği yaparak bölgede daha karlı bir düzenleme yaparak, 2000 m2 büyüklüğündeki alanı imar planına dönüştürdü. Yaklaşık 400 haneli mahalle 3. kez satışa çıkıyor. Ancak yeni yayınlanan ihale duyurusunda bir husus çok dikkat çekiyor. Çünkü özellikle 6 Şubat 2023 Mereş merkezli deprem sonrasında yaşanan yoğun gayrimenkul talebi ve ülkenin ekonomik durumu dikkate alındığında arsa fiyatlarında ciddi bir artış olması gerekirdi ancak söz konusu satış ihalesinin tahmini fiyatı yarı yarıya azalması, gayrimenkulün kime teklif edildiği tartışmalarını da beraberinde getirdi.
TAM KİŞİLER TARAFINDAN BİRDEN FAZLA İMZA ATILDI
Yapılan araştırmalara göre satış fiyatı yaklaşık 350 milyon TL olması gereken arsanın kayyum tarafından yayınlanan ihalede yeni tahmini fiyatının 90 milyon 613 bin 174,26 TL olarak belirlendiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi: şu bilgilere yer verildi: “İhale 20 Temmuz 2023 tarihinde saat 10.00’da gerçekleştirilecektir. Bu konuda görüşlerini aldığımız avukatlar, ihalenin düzenlenmesi, ilanı ve satışın gerçekleştirilmesine ilişkin tüm hususlarda usulsüzlüklere dikkat çekiyor. Daha önce resmi kurumlardan alınan piyasa fiyatları, emsal gayrimenkullerin güncel satış fiyatları, daha önce yayımlanan ihale ilanlarında yer alan tahmini fiyatlar ile son ihalede yayımlanan fiyatlar arasındaki yüksek farkların, cezai yaptırım gibi cezalarla sonuçlanabileceğini belirtti. Suç duyurusu ve şikâyetler sonrasında ihalede kamu zararı ve usulsüzlükler meydana geldi. Ayrıca, halihazırda ülkede ikamet eden vatandaşların çoğunluğunun rızasının alındığı imzalı dilekçenin, ihaleye katılabilmek için ihale dokümanında yer alması gerektiği konusunda görüştüğümüz vatandaşlar çok değerli argümanlar ortaya attılar. İsimlerini vermek istemeyen bazı vatandaşlar, belgelerde birden fazla imzanın aynı kişiler tarafından atıldığını belirtti. Mütevelli, mahalleyi satıp başkasına vermek için her yolu deniyor, teklif verenler ise ağız sulandıran bir kâr elde etmek için her yola başvurmaya hazır görünüyor. Ve öyle görünüyor ki ihale sonrasında yine binlerce vatandaş mağdur olacak ve araştırılması gereken birçok usulsüzlük ve iddia olacak! “Her zaman olduğu gibi bu konuyla ilgili de halkımızın yanında olacağımızı ve her türlü hukuki girişimi başlatacağımızı kamuoyunun bilgilerine sunarız.”
