Gama ışını patlaması Dünya’nın 310 mil üzerinde tespit edildi ve bilim insanları bunun gezegenimizin atmosferinde şimdiye kadar kaydedilen en güçlü patlama olduğunu söylüyor.
Bilim adamlarının GRB 221009A olarak bilinen şimdiye kadar kaydedilen en parlak gama ışını patlamasını gördüklerini duyurmasının üzerinden bir yıldan biraz fazla zaman geçti.
Şimdi bilim adamları ‘Tüm zamanların en parlakı’(veya TEKNE) ışığı, başımızın yaklaşık 310 mil yukarısındaki Dünya’nın iyonosferinde bozulmalara neden olmayı başardı.
Dünya yüzeyinden yaklaşık 50 ila 400 mil yukarıda bulunan bir bölge olan iyonosfer, gezegenimizin atmosferinin uzayla buluştuğu yerdir.
Dünyanın zararlı radyasyondan korunmasında ve radyo iletişiminin sağlanmasında hayati bir rol oynar.
Endişe verici bir şekilde, gezegenimizin iyonosferine gelebilecek herhangi bir hasarın boyutu belirsizliğini koruyor.
DÜNYA ATMOSFERİ SÜREKLİ KOZMİK PATLAMALARIN ETKİSİNE MARUZ KALMAKTADIR
Yeni çalışma İtalya’daki L’Aquila Üniversitesi’nden Dr. tarafından yürütüldü. Stefano Piersanti liderliğindeki uluslararası bir araştırmacı ekibi tarafından yürütüldü.
Makalelerinizde ‘Dünya’nın atmosferi, yüksek güçlü Gama ışını patlamaları üreten kozmik patlamaların etkilerine maruz kalıyor’onlar söylüyor.
“Burada, önemli ani iyonosferik tedirginliğin neden olduğu yoğun bir üst taraf (yaklaşık 500 km) iyonosferik tedirginliğin kanıtını rapor ediyoruz.”
Önceki çalışmalar GRB’lerin (ışık patlamaları) kısa ömürlü gama ışını patlamaları olduğunu göstermişti. En küçük dalga boylarına sahip ışığın en enerjik şekli.
1960’LI YILLARDAN BERİ BİLİM ADAMLARINI HAYAL ETTİ
Birkaç milisaniyeden birkaç dakikaya kadar süren GRB’ler, tipik bir süpernovadan yüzlerce kat, Güneş’ten ise yaklaşık bir milyon trilyon kat daha parlaktır.
GRB’ler ilk olarak 1960’larda keşfedildi ve o zamandan beri dünya çapındaki bilim adamlarını büyüledi.
Ancak bu şiddetli patlamalara neyin sebep olduğunu bulmak için de araştırma başlattılar.
Gökbilimciler, büyük bir yıldızın çekirdeğinin nükleer yakıtı bittiğinde, kendi ağırlığı altında çökerek bir kara delik oluşturduğunda birden fazla GRB’nin meydana geldiğini düşünüyor.
PATLAMAYI TESPİT 10 SAATTEN FAZLA SÜRDÜ
Söz konusu GRB (geçen yıl 9 Ekim’de 221009A) yaklaşık yedi dakika uzunluğundaydı ancak ilk tespitten sonra 10 saatten fazla bir süre boyunca tespit edilebildi.
Sagitta takımyıldızından geldi ve Dünya’ya ulaşmak için tahminen 1,9 milyar yıl yolculuk yaptı. Evren genişlediği için başlangıç noktasının mevcut mesafesinden daha az.
GRB 221009A, aralarında NASA’nın Swift ve Fermi uydularının yanı sıra Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından işletilen INTEGRAL’in de bulunduğu çok sayıda X-ışını ve gama-ışını uzay gözlemevini tetikledi.
Yazarlar, “GRB izlemesi, uzayda ve Dünya’da çalışan çoğu teleskop tarafından gözlemlenmiştir.”o ekler.
Uzmanlar, bir ‘iyonosferik bozulma’Dünyanın üst iyonosferindeki elektrik alanında büyük bir değişimin kanıtını buldular.
Bu olayların her ikisi de 9 Ekim’deki GRB 221009A ile ilgiliydi, bu da bunun bir gama ışını patlamasından kaynaklandığını gösteriyor.
Dahası, Akdeniz bölgesinde Dünya’ya yerleştirilen GNSS alıcıları olarak bilinen küçük cihazlar, İngiltere saatiyle öğleden sonra erken saatlerde toplam elektron içeriğini kaydetti. ‘önemli bir artış’kayıt edilmiş.
İONESFER KATMANINI ETKİLİYOR
Araştırmacılar GRB221009A’yı keşfetti ‘Dünyanın iyonosferik iletkenliğini derinden etkiliyor’Sonuçlandırdılar.
Astrofizikçiler geçmişte GRB’lerin muazzam gücünün, gezegeni ‘sterilize ederek’ Dünya’da yok oluş seviyesindeki olaylara neden olabileceğini yazmışlardı.
Neyse ki Avrupa Güney Gözlemevi’ne göre bunun gerçekleşme ihtimali çok düşük.
“Eğer bunlardan sadece biri Samanyolu galaksisinin bizim kısmında patlasaydı ve Dünya dar ışının yolunda olsaydı, gezegenimizin yarısı ölümcül radyasyon tarafından derhal kısırlaştırılırdı.”diyor.
